Ken je dat gevoel? Dat je aan het communiceren bent met iemand, maar dat alles wat je zegt volledig langs die persoon heen gaat? Dat kan natuurlijk meerdere redenen hebben, maar welke reden het ook heeft, het blijft vervelend fenomeen. In communicatie termen gesproken heb je het dan ook wel over selective attention (of ook wel selectieve aandacht). Uitstekende resultaten starten met luisteren en de perceptie hiervan. Waarom dit zo is? Dat leg ik je graag uit in deze blog!
Waarom luistert iemand niet?
Er zijn honderden redenen te bedenken waarom iemand niet wil luisteren. Is het onderwerp niet relevant genoeg? Is er een afleidende factor te bedenken waarom iemand er met zijn gedachten niet bij is? Er zijn genoeg redenen te verzinnen die jullie denk ik ook wel kunnen opnoemen. Maar heb je er al eens aan gedacht om binnen het ZBMO-model een oplossing te zoeken?
Wat is het ZMBO-Model precies?
Vraag een willekeurige student die afgestudeerd is in communicatie en ze zullen het model herkennen en kunnen uitleggen. Het eerste model dat je leert op de opleiding is het ZMBO-model. Het is een afkorting voor de fases waarin de communicatie plaats vindt.
- Zender
- Middel
- Boodschap
- Ontvanger
Een basis model dat prima volstaat voor de eenvoudige communicatie, Tussen de boodschap en ontvanger wordt vaak Ruis aangegeven. Je weet namelijk welke boodschap je uitzendt (via mail / advertentie of gesproken woord), maar je weet niet of én hoe de boodschap door de ontvanger geïnterpreteerd wordt. De meest voor de hand liggende vorm van ruis is bijvoorbeeld lawaai in de omgeving waardoor je iemand niet hoort praten. Maar het kan ook zijn dat de ontvanger bijvoorbeeld niet goed geslapen heeft en gewoon niet alert genoeg is.
Tweerichtingsverkeer – Ontvanger wordt Zender en andersom
Als je kijkt naar het gesproken woord, zie je vaak dat de ontvanger de zender wordt en andersom. Je bent tenslotte aan het praten met iemand en er ontstaat tweerichtingsverkeer. Het ZMBO model zou in dat geval omdraaien, wat bij een normaal gesprek ook altijd het geval hoort te zijn. Echter is het mij de laatste tijd steeds vaker opgevallen dat het slecht ontvangen van de boodschap niet alleen ligt aan slaperigheid, gebrek aan interesse of wellicht zelfs lawaai in de omgeving.
Na het analyseren van een aantal gesprekken, ben ik tot de conclusie gekomen dat ik soms eenrichtingsverkeer gesprekken aan het voeren was. Ik kwam er met geen woord tussen (en dat is toch vreemd als je mij een beetje kent ;)). De persoon waarmee ik aan het praten was stond namelijk op zenden van een boodschap en stond niet open voor het ontvangen van een boodschap of idee.
Sta zelf eens wat vaker op ontvangen en zet je ‘Zend’ knop uit.
Een samenwerking tussen twee mensen kan je het beste optimaliseren door bij jezelf af te vragen of je het gesprek ook echt samen aangaat. Door goed te luisteren (op ontvangen te staan) naar wat de ander te zeggen heeft kan je namelijk samen tot een goed idee of een ijzersterke oplossing voor een probleem komen. Ook is het goed om je gesprekspartner erop te wijzen, wanneer hij of zij alleen op “zenden” staat. Hiermee bedoel ik te zeggen dat deze persoon maar één doel voor ogen lijkt te hebben namelijk zijn of haar verhaal vertellen zonder te luisteren naar wat jij eigenlijk te zeggen hebt.
Door dit tijdens het gesprek het probleem expliciet te benoemen en uit te leggen, zorg je dat de deur op een kier komt te staan. Je probeert de “zender” zich bewust te laten worden van zijn of haar gedrag. Gaat de deur niet op een kier? Bespaar jezelf dan de moeite en frustratie en ga op een later tijdstip alsnog met deze persoon om tafel, want alles wat jij vertelt tegen iemand die op zenden staat is aan dovemansoren gericht. Zo bespaar je tijd en hoef je niet alles 2 of 3 keer uit te leggen! Denk dan maar bij jezelf: “Ach die persoon staat vandaag op zenden… laten we hopen dat zijn of haar ontvanger het morgen weer doet!”
Luisterend oor nodig?
Heb jij behoefte aan een luisterend oor en iemand om te sparren? Neem gerust contact met mij op en ik ga graag samen met jou op ontdekkingstocht.